[Basketball] xuất xứ các thuật ngữ trong bóng rổ

by [R]uNo.Master Thu Sep 30, 2010 9:52 pm

Nguồn thông tin được lấy từ Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Bóng rổ là môn thể thao thi đấu đối kháng trực tiếp giữa 2 đội, mỗi đội có 5 người. Mục đích của trận đấu là nhằm ghi nhiều điểm bằng cách cố gắng đưa bóng vào rổ đối phương một cách đúng luật và hạn chế không cho đối phương ném bóng vào rổ mình. Bóng rổ ban đầu xuất hiện là do một thầy giáo người Mỹ tên James Naismith, khi tìm trò chơi mới cho học sinh của mình chơi trong nhà vào mùa đông, ông đã treo một cái rổ lên cao 10 feet (bằng 3,05 m) và cho học sinh ném bóng vào, đó là tiền thân của bóng rổ ngày nay. Ngày nay chiều cao đó vẫn được giữ nguyên như thế.

Từ khi được chơi ở Học viện Kỹ thuật Massachusetts vào năm 1891, bóng rổ nhanh chóng trở thành môn thể thao chuyên nghiệp. Ban đầu nó chỉ được chơi trong nhà và chỉ ở Mỹ nhưng sau đó môn thể thao này được chơi ngoài trời. Sau khi lan rộng ra các nước trên thế giới, bóng rổ bắt đầu trở thành môn thể thao quốc tế. Ngày nay, bóng rổ thường được chơi theo 2 dạng:

* Bóng rổ đường phố: mỗi đội 3 người và 1 bảng rổ, hoặc
* Bóng rổ trong nhà: mỗi đội 5 người và 2 bảng rổ.

Điểm được ghi bằng cách đưa banh vào rổ một cách đúng luật. Đội nào nhiều điểm hơn khi kết thúc trận đấu là đội thắng. Có nhiều luật trong môn bóng rổ này, nhưng hầu hết đều khá đơn giản.

Thuật ngữ trong thi đấu bóng rổ:

* rebound: tranh bóng bật bảng
* 3-pointer: người chuyên ném 3 điểm
* box out: cản khôg đối phươg đến gần rổ
* lays-up: lên rổ
* go over the back: kĩ thuật đưa bóng qua lưng
* turnover: mất bóng
* one-point game: trận đấu chỉ chênh lệch một điểm
* allay-op: nhảy lên bắt bóng và cho luôn vào rổ
* inbound: bóng trong sân
* starting at centre: vị trí trung phog
* starting point guard: hậu vệ kiểm soát bóg
* starting shooting guard: tiền vệ chuyên ghi điểm

Các vị trí:

* C: Center - Trung phong
* PF: Power Forward - trung phong phụ/tiền vệ chính
* SF: Small Forward - tiền vệ phụ
* SG: Shooting Guard - hậu vệ ghi điểm
* PG: Point Guard - hậu vệ dẫn bóng (tên TA nó là thế nhưng mà chức năng khác nên dịch => TV lại khác)

2 loại hình phòng thủ phổ biến nhất là: man-to-man defense: phòng thủ 1 kèm 1 zone defense: phòng thủ khu vực

Các lỗi/luật:

* Traveling violation: lỗi chạy bước
* Double dribbling: 2 bóng
* Backcourt violation: lỗi dẫn bóng về sân
* 3 seconds violation: lỗi 3 giây (đứng quá 3s trong khu vực hình thang dưới rổ)
* 5s violation: lỗi 5s (ôm bóng quá 5s mà không dập bóng)
* 8s violation: lỗi 8s (dẫn bóng bên phần sân của mình quá 8s)
* 24s violation/shooting time: lỗi 24s (dẫn/giữ bóng quá 24s mà không ném)
* Personal foul: lỗi cá nhân
* Team foul: lỗi đồng đội (với NBA là 6 lỗi, và các giải khác, bình thường là 5 lỗi; sau đó với bất kỳ lỗi nào, đối phương đều được ném phạt)
* Technical foul: lỗi kỹ thuật/cố ý phạm lỗi (1 lỗi nặng sẽ được tính = 2 lỗi bình thường - personal foul, khi cầu thủ có những hành vi quá khích trên sân)
* Fouled out: ra khỏi sân!! ( khi đã phạm 5/6 lỗi thường - tùy quy định)
* Free throw: ném tự do/ném phạt (khi cầu thủ bị lỗi trong tư thế tấn công rổ sẽ đc ném phạt - 1 trái ném phạt chỉ tính 1 điểm)

Cách chơi:

* Jump shot: ném rổ
* Fade away: ném ngửa người về sau
* Hook shot: giơ cao và ném = 1 tay
* Layup: lên rổ
* Dunk/Slam dunk: úp rổ
* Alley-oop: nhận đường chuyền trên không và ghi điểm (trực tiếp, cũng trên không)
* Miss shot: ném trượt (nhưng chạm vành rổ hoặc bảng)
* Air ball: ném trượt hoàn toàn! Chả chạm cái gì cả!! Mình tự đặt là Fly ball - bóng biết bay hoặc Bird shot! ^^
* Bribble/dribbling: dẫn bóng
* Rebound: bắt bóng bật bảng
* Block/Block shot: chắn bóng trên không
* Steal: cướp bóng

Pass - chuyền | các kiểu chuyền bóng:

* Assistance/Assist: hỗ trợ - pha chuyền bóng khi ngay sau khi nhận bóng của đồng đội, cầu thủ nhận bóng ghi được điểm - cú chuyền đó được gọi là 1 pha hỗ trợ.
* Direct pass/Chest pass: chuyền thẳng vào ngực
* Bounce pass: chuyền đập đất
* Overhead pass: chuyền bóng qua đầu cầu thủ phòng ngự
* Outlet pass: sau khi đội phòng thủ bắt được bóng (rebound) pha chuyền bóng ngay sau được gọi là outlet pass - hiếm khi nghe thấy
* No look pass: khỏi nói ai cũng thik

1 số thuật ngữ khác:

* "three-point play": khi bị phạm lỗi trong tư thế tấn công trong khu vực 2 điểm mà pha bóng vẫn thành công, cầu thủ đc ném phạt và cũng thành công. 2 điểm ăn + 1 điểm ném phạt.
* "Four-point play" cũng giống như thế nhưng trong trường hợp ném 3 điểm. Trường hợp này rất hiếm khi xảy ra
* Spin move: cách xoay người để thoát khỏi đối phương
* Crossover Dribble: kỹ thuật thoát khỏi đối phương khi chuyển hướng đập bóng từ trái sang phải hoặc ngược lại
* Behind the Back & Under the Legs Crossover: kỹ thuật đập bóng qua sau lưng và qua háng/2 chân